TRÀ ƯỚP HOA LÀI TỰ NHIÊN
Trà Bắc Thái Nguyên Việt Nam thường được biết là loại trà uống mộc không tẩm ướp hương hoa. Trà Bảo Lộc Lâm Đồng là loại trà thường được ướp với các loài hoa cho mùi hương dễ chịu khi uống. Mỗi ngày vài ba tách trà khiến cho cuộc sống thêm khỏe mạnh (bài viết công dụng của trà)
Hoa Lài vốn là loài hoa có thể trồng khắp từ nam chí bắc, ở Bảo Lộc cũng trồng được hoa lài và trở thành loài hoa quen thuộc của ngành trà hương, nhưng đất đỏ badan Bảo Lộc dù rất phù hợp với hoa sói, vẫn không ưu đãi cho hoa lài. Cây hoa lài trồng ở Bảo Lộc khá tốt, cành lá xum xuê, cho nhiều bông nhưng bông nhỏ, không mấy người dùng ướp trà, vì ít hương và nở muộn hơn hoa lài trồng ở vùng nóng.
Hoa lài dùng ướp trà phải mua từ An Phú Đông, Hóc Môn, Gò Vấp. Ngày trước, việc vận chuyển về không dễ, hái hoa còn nụ lúc sáng sớm, phải ủ vào trà khi hoa vừa chớm nở lúc sáu bảy giờ tối, vì vậy , người ướp trà phải thuê hẳn một chiếc taxi mới đưa hoa về kịp, đúng là nghề nào cũng có những gian nan cả. Ngày nay, phương tiện giao thông thuận tiện, chỉ ba bốn giờ chiều là hoa lài đã có mặt ở những điểm phân phối ở Bảo Lộc, chỉ cần gọi điện thoại là có hoa lài đưa đến tận nhà.
Hoa lài nở khoảng bốn tiếng đồng hồ thì hết hương, đúng là hương trầm, hoa thơm lâu, hương tán, hoa mau tàn. Các cụ ngày xưa đã nhận xét thế đấy. Khi hoa vừa hàm tiếu là lúc tỏa hương mạnh nhất , phải ủ vào trà ngay lúc ấy.
Trà ướp hương hoa lài phải có độ ẩm cao, vì vậy, dùng cam thảo nấu lấy nước cốt, phun đều vào trà, vừa tạo độ ẩm vừa tăng hậu vị cho trà.
Hương hoa lài kỵ mùi hương quế, hương hoa lài rất mạnh, nhưng khi gặp hương quế thì biến mất gần hết, không còn ăn được vào cánh trà, không có quế tẩy các hương tạp, hoa lài phải làm việc ấy, nên dù khá nồng vẫn phải ba bốn lần ủ hoa, mà người ướp trà gọi là đề bông, trà mới hút đủ hương để lưu giữ được lâu ngày. Hương lài lại không chịu được nhiệt độ cao, khi xấy trà đã ủ hoa lài, phải để nhỏ lửa, chỉ hơi quá nhiệt, hương lài trong trà sẽ bay đi gần hết.
Khi đi qua chỗ đang xấy trà, hương lài thơm ngát một vùng, đó chính là phần hương bị thất thoát mất. Cánh hoa lài mỏng mảnh, mau úa, vì vậy khi xấy
trà hương lài, phải nhặt hết những cánh hoa đang trên quá trình phân hủy, nếu không, hương trà sẽ giảm đi một nửa, vì mùi cánh hoa tàn sẽ làm vẩn đục hương lài thuần khiết, làm vị trà biến dạng đi.
Trà ướp hoa lài thành phẩm hảo hạng, khi uống có hương nhè nhẹ mà sâu lắng, thoang thoảng mà quyến luyến, cứ như có hương vị của cỏ cây đồng nội, của đọt
trà tươi vừa hái, như mang cả đất trời gom tụ trong tách trà vậy. Vì thế, giá trà hương lài luôn luôn cao, mà cũng không mấy hiệu trà, có được trà ướp hoa lài đặc sắc.
Có một thời, có lẽ là hệ quả của nền kinh tế bao cấp, nghề ướp trà hương ở Bảo Lộc hồi ấy, chuyển sang dùng các loại hương hóa học tổng hợp. Trà ướp hoa sói, hoa lài gần như biến mất trên thị trường, thay vào đó là trà hương lài, hương sen-sói ướp bằng hóa chất, chẳng biết có phải loại dùng cho thực phẩm không nữa, vì đâu ai biết nhãn hiệu, thành phần, xuất xứ của nó.
Vào sáng sớm, khi những giọt sương còn long lanh trên lá, khi mặt trời còn chưa kịp chiếu rọi thứ ánh nắng gay gắt của mùa hè, đi qua đoạn đường vào phủ Tây Hồ, người ta dễ bị ngây ngất bởi hương sen tinh khiết cứ nhẹ nhàng vương vấn mãi. Hương sen tao nhã, màu sen hồng lẫn trong màu xanh của lá đọng sương đã tạo nên một bức tranh hoàn mỹ. Và lẫn trong bức tranh tinh khiết của đất trời đó, là hàng vạn cánh trà đang được từng cánh sen ấp ủ nâng niu suốt đêm trường. Để chờ người làm Trà ướp hương sen tới trút lọc.Trà ướp hương sen Tây Hồ không phải tự nhiên mà vang danh, chưa nói đến sự cầu kì chế biến. Mà đầu tiên nhờ sự quý giá của sen Hồ Tây vốn rất riêng. Hoa sen nơi đây đẹp hơn mọi nơi khác, bởi sen Hồ Tây có nhiều cánh xếp vào nhau, nhụy vàng thẫm, cánh hồng phớt sắc, màu hồng rất lạ không nhạt không sẫm, hương thơm ngào ngạt. Không chỉ có hoa mà lá cũng mang rất đậm mùi hương, thứ hương ngái nồng của thứ đất bùn vốn trầm lắng cả ngàn năm, vị ngọt của nước Tây Hồ thiêng đất Thăng Long. Bông sen hồ Tây cũng to hơn các bông sen nơi khác, màu hoa hồng tươi, khi nở bung cánh lớn. Một năm trồng sen, thu hoạch vỏn vẹn chỉ trong vài tuần. Hoa sen, lá sen, thân sen, củ sen đều được bà con dùng cho mọi việc. Nhưng thứ tuyệt vời nhất mà sen Tây Hồ đem đến cho đời thì chỉ có một, là Trà sen.Vào buổi sáng sớm hay chiều tối là thời điểm bỏ trà, hái sen. Người làm trà sen không đến trong ngày rộn rã ồn ào trên đầm, mà chọn thời điểm thanh nhẹ lúc sẩm tối và sáng tinh sương mới là lúc những người trồng hoa lặng lẽ chèo con thuyền nhỏ rẽ nước. Đem những búp chè đã sao kỹ nhè nhẹ tách cánh sen hồng thả từng nhúm từng nhúm cho sen ngậm, để suốt đêm ủ ấp những cánh chè ăn trọn tinh tuý trời đất. Rồi đến sáng tinh sương lại se sẽ hái những đóa sen ngậm chè vẫn đang chúm chím nở.Trong những thứ trà uống, Trà ướp hương sen quả là một tinh hoa của văn hoá Thăng Long và những câu chuyện nghề làm Trà sen tinh quý đến nhường nào của người Kẻ Chợ. Trà ướp hươn sen quý bởi được làm từ sen tươi, được ướp hương sống trong hoa sen. Chỉ có sau mùa sen người ta mới có thể được thưởng thức loại trà thơm đặc biệt này. Từ xa xưa, người dân các làng cổ gồm: Quảng Bá, Tây Hồ và Nghi Tàm đã lưu truyền môn nghệ thuật tinh tế này. Trà sen cốt để dâng tiến vua quan và những bậc quyền quý, nhưng nay đã được đem ra tiếp khách tri âm hoặc là dùng làm thứ quà biếu gói trọn hương vị đất Hà thành… Dù dưới hình thức, ý nghĩa gì thì nghệ thuật ướp trà sen đã trở thành niềm tự hào của người dân Quảng An đất Đại Việt ta.
